Alles wat je moet weten over een burn-out (Plus de 5 beste hersteltips)

Het hebben van een burn-out. Hopelijk klinkt dit voor jou als een ver-van-je-bed-show. Al tonen de cijfers aan dat het jaarlijks vele Nederlanders overvalt. Mede dankzij de sociale media, op steeds jongere leeftijd. Een serieus onderwerp dus. Tijd om een aantal zaken onder de loep te nemen. Wat is een burn-out precies, hoe ontstaat ‘ie? En wat zijn de kenmerken van een burn-out? Op die vragen krijg je een antwoord, plus ik geef je 5 praktische tips om ‘m te voorkomen. Lees je mee? 

Wat is een burn-out?

Een burn-out is een signaal van je lichaam dat je fysiek (en vaak mentaal) bent opgebrand. Als de batterij van je telefoon die z’n laatste 1% heeft verbruikt. Wanneer je er last van hebt mis je de energie die je normaal gesproken voelt of mis je zelfs de kracht om ‘s ochtends überhaupt je bed uit te komen. De cijfers laten zien dat onder de werkende Nederlandse bevolking 17,3% van de mannen met burn-out klachten te maken heeft. Voor vrouwen is dit zelfs 20,8%. De meeste burn-outs komen voor bij werkenden tussen de 25 en de 34 jaar. In die leeftijdscategorie liggen deze getallen op 25,8%. 10 jaar terug lagen deze gemiddeldes nog zo’n 5 tot 10% lager.         

Hoe ontstaat een burn-out? 

De oorzaak van een burn-out ligt in de kern bij het ervaren van een overdosis aan stress. En dan vooral te lang en te veel stress. Kortdurende stress is heel normaal. Die helpt je zelfs om scherp te zijn op belangrijke momenten. Wanneer de balans tussen spanning en ontspanning te lang ontbreekt, geeft je lichaam uiteindelijk een signaal dat het op is. Waar die stress precies vandaan komt is van een afstand niet te zeggen. Dit kan komen door de druk die je ervaart op je werk, op je opleiding of in je privéleven. Een ongelijk verdeelde werk- privébalans. Vaak is het een combinatie van. Zo bouwt een burn-out zichzelf altijd op wanneer je veel een vaak stress ervaart. Veelgehoorde voorstadia zijn bijvoorbeeld vermoeidheid en overbelasting. Weer wat anders dan verveling, vaak aangewezen als de  oorzaak van een bore-out. 

Wat niet helpt bij het voorkomen van een burn-out zijn de volgende punten: 

• Het ervaren van te veel werkdruk. Je werkt te hard en/of te veel. Lange dagen, strakke, strenge deadlines of het wel of niet binnenhalen van een belangrijke deal. Allemaal kan het leiden tot een ongezonde balans.  
• Gebrek aan rust of ontspanning. Wanneer je niet meer toekomt aan je hobby’s en je rustmomenten ontzeg je jezelf de momenten om plezier te hebben en om even op te laden.  
• Het gevoel dat je er alleen voor staat. Een gebrek aan sociale contacten, in je werk of daarbuiten, kan je de indruk geven dat je het allemaal alleen moet doen. Ondersteuning vinden bij anderen is op termijn voor iedereen essentieel. 

Dit zijn de kenmerken 

De kenmerken van een burn-out zijn te onderscheiden in 2 categorieën: lichamelijke kenmerken en psychologische kenmerken. De lichamelijke kenmerken, die zijn zichtbaar. Dat geldt voor psychologische kenmerken minder snel. Toch tellen ze even zwaar. Ik som de meest gehoorde kenmerken graag los van elkaar voor je op. 

De 5 beste burn-out herstel tips  

Accepteer en neem gas terug

De eerste tip is direct de moeilijkste. Je burn-out accepteren. De situatie is zoals ‘ie is en dat is oké. Ook al voelt dat niet direct zo. Wanneer je jezelf overgeeft aan je burn-out, pas dan kan gevoelsmatig je voet van het gaspedaal. Het is zeker niet zo dat je helemaal niets meer mag doen vanaf dit punt. Wel blijkt minder gaan werken en meer rusten (lees slapen) een goede methode om jezelf weer langzaam terug te vinden. Of tijdelijk zelfs helemaal stoppen met je baan. Zie het als punt 0 vanwaar je weer stap voor stap gaat bouwen. En laat het oordeel los. Wanneer het je lukt om zonder oordeel naar je eigen situatie te kijken, dan daalt de mate waarin die burn-out je leven beheerst.  

Zorg voor structuur en verandering

Bouwen op een structuur en een vorm van regelmaat helpt tegen de verschijnselen van een burn-out. Van gaan slapen en opstaan op een vaste tijd tot gezond eten op een vast moment en dagelijks naar buiten gaan. Dingen die je eerder mogelijk ook al deed. Houd dat erin, maar zorg ook zeker voor verandering. Waarom? Alleen herstellen is niet genoeg. Doe je na een periode van rust weer precies de dingen die je hiervoor deed, trap je in dezelfde valkuilen, met een grote kans op dezelfde gevolgen. 

Leer wat je energie geeft 

Kijkend naar je energielevel is het van groot belang dat deze weer in balans komt. Hoe? Door in je leven meer dingen te doen die je energie geven dan die je energie kosten. Klinkt simpel, maar de praktijk is vaak anders. Welke activiteit in welke categorie valt, dat is de vraag en bovendien voor iedereen anders. Waar de 1 energie krijgt van het vieren van een verjaardag, loopt bij de ander de batterij ervan leeg. Het plan van aanpak: Schrijf alle activiteiten die je normaalgesproken onderneemt op, voor je ze in 2 categorieën verdeeld.   

Hoeveel energiegevers tel je? En hoeveel energievragers komen er voorbij? Welke energiegevers voeg je graag toe in de toekomst en zie je kansen om afscheid te nemen van een aantal energiegevers? Hoe meer energiegevers terugkomen in je leefpatroon, des te beter. Energievragers uit je leven bannen, dat gaat niet lukken, maar zolang de balans niet negatief uitslaat ben jij vanzelf weer in staat om die ‘lasten’ meer dan goed te dragen.  

Ontdek je grenzen en zeg vaker ‘nee’

Loop je tegen een burn-out aan, ben je eigenlijk te lang over je eigen grenzen heen gegaan. Om ze beter te kunnen bewaken is het belangrijk om eerst te achterhalen waar die precies ligt. Wanneer je gevoelens van boosheid, frustratie of verdriet bewuster ervaart, doe je er mogelijk goed aan om je te uiten op papier. Welke situatie ging er aan je gevoel vooraf en weet je nog wat de oorzaak is geweest? Houd je dit wat langer vol, dan ga je stap voor stap meer inzicht krijgen in je eigen grenzen en in de manier waarop je deze bewaakt. Door bijvoorbeeld vaker ‘nee’ te zeggen op bepaalde vragen of verzoeken. Denk bijvoorbeeld aan het overnemen van een taak van een collega. In 1 van onze andere blogs leer je om vaker nee te zeggen op de werkvloer.  

Ontspan waar je kan 

Last but not least: Relax, ontspan! Kom volledig tot rust en gun dat jezelf ook. Te streng zijn voor jezelf is een gevaarlijke valkuil bij een burn-out. Waar het indrukken van die reset knop juist ook een mooie kans is om alles in je leven fijner en relaxter in te richten. Echte momenten van ontspanning horen daar volledig bij. Welke ontspannende dingen doe je al? En welke zou je graag eens proberen? Hoe langer die lijst, hoe beter. Blijf er hoe dan ook voor zorgen dat je elke dag minimaal 1 ding doet dat hoog op dit lijstje staat.